کنترلهای هماتولوژی برای ارزیابی دقت ابزارهایی مانند آنالایزرهای هماتولوژی استفاده میشود، در نتیجه از نتایج معتبر بیمار و برآورده کردن الزامات اعتبارسنجی اطمینان حاصل میشود.
کنترل های هماتولوژی در تجزیه و تحلیل نتایج آزمون هماتولوژی، تحلیل کننده های هماتولوژی کالیبره کردن و نظارت بر عملکرد آزمون هایهماتولوژی تشخیصی استفاده می شود. این محصولات ممکن است شامل سلول های سفید خون، سلول های قرمز خون، هموگلوبین، و خون کامل باشد.
کنترل ها معمولاً در آزمایشگاه تشخیص بالینی یافت می شوند.
.
انواع مختلف کنترل های هماتولوژی چیست؟
کنترلهای هماتولوژی در سطوح پایین، نرمال و بالا، از جمله نسخههای دو سطحی و سهسطحی موجود هستند و به گونهای طراحی شدهاند که شباهت زیادی به نمونههای بیمار داشته باشند.
کنترلهای رتیکولوسیتی، کنترلهای رسوبگذاری، و کنترلهایی با مقادیر اندازهگیری شده برای روشهای دستی، و همچنین کنترلهای افتراقی برای آنالیز دیفرانسیل سهبخشی و پنجبخشی نیز در دسترس هستند. دهها پارامتر خون ممکن است تحت پوشش قرار گیرند، از جمله بازوفیلها، هماتوکریت، هموگلوبین، لنفوسیتها، گرانولوسیتها و گلبولهای قرمز هستهدار.
.
روش کار با خون کنترل آماکو
پس از باز کردن بسته بندی روی ویال های سطح کنترلی نرمال به ترتیب شماره ۱ تا ۳ بنویسید. قبل از هر بار استفاده از کنترل اطراف ویال پاک شود. ویال های شماره دو و سه را در یخچال نگهداری نمایید و تا ۱۰ روز از ویال شماره ۱ استفاده نمایید.
ویال شماره ۱را به مدت ۱۰دقیقه بصورت وارونه روی میز آزمایشگاه هماتولوژی قراردهید تا تمام محتویات ویال از ته لوله جدا شود به نحوی که ته ویال کاملاً قابل روءیت باشد.
ویال شماره یک را ۵ دقیقه دربن ماری ۳۷ درجه قرار دهید تا دمای ویال به ۳۷ درجه برسد.
ویال شماره ۱ را ۵ دقیقه روی روتاتور هماتولوژی قرار دهید تا محتویات ویال نسبتا هموژن گردد، ترجیحا از روتاتورهای عمودی (خورشیدی) استفاده شود.
نازل دستگاه سل کانتر خود را با پنبه آغشته به آب مقطرخوب پاک کنید تا جدار خارجی آن از بقایای احتمالی خون پاک شود.
نازل دستگاه سل کانتر خود را با گاز خشک کنید.
به دستگاه سل کانترخود دو بار نمونه CLEAN بدهیدتاهم مجاری داخلی دستگاه شسته شود و هم زمینه دستگاه رابدست بیاورید.
اگر مقادیر(زمینه) دستگاه سل کانتر به مقادیر مطلوب نزدیک نشد از محلول CLEAN چند بار دیگر استفاده کنید و نتایج مطلوب زمینه برسید.
ویال شماره ۱را از روی روتاتور برداشته و ۱۰ بار آن را به حالت (وارونه کردن) مخلوط کنید تا خون کاملا هموژن گردد.
درب ویال شماره ۱ را به صورت پیچی باز کنید و نمونه را به دستگاه بدهید.
درب ویال ۱ را محکم ببندید و آن را در یخچال ۸-۴ درجه سانتیگراد قراردهید. محکم نبستن درب ویال ممکن است ایجاد نشتی و یا تبخیر آب پلاسما و در نهایت تغییر جواب در روزهای آتی را به همراه داشته باشد.
پس از گذشت ده روز از ویال شماره یک به عنوان کنترل دیگر نمی توانید استفاده کنید حتی اگر نتایج رضایت بخشی به شما بدهد. در ده روز بعد از ویال شماره ۲ و در ده روز سوم از ویال شماره ۳جهت کنترل استفاده کنید. فراموش نشود که درابتدای ده روز دوم تاریخ باز شدن را روی ویال شماره ۲ و در ابتدای ده روز سوم تاریخ باز شدن را روی ویال شماره ۳ ثبت نمایید تا هیچ ویالی را بیش از ده روز جهت کنترل روزانه استفاده ننمایید.
تحت هیچ شرایطی ویال ها را در فریزر یا دمای اتاق نگهداری نکنید.
.
کالیبراسیون و کنترل کیفیت سل کنترل
شرایط کالیبراسیون تجاری مناسب:
مقادیر هدف در آنها با روش های مرجع کالیبر شده باشند.
تاریخ انقضای معتبر برای سوسپانسیون سلول های خونی وجود داشته باشد.
دستورالعمل های کارخانه سازنده رعایت شده باشد.
روش تأیید روند کالیبراسیون:
موفقیت روند کالیبراسیون را می توان بوسیله روش های زیر تایید کرد.
آزمایش نمونه کنترل
مقایسه نتایج دستگاه با انجام روشهای مرجع بر روی چند نمونه خون
کنترل دقیق میانگین های متحرک در مورد شاخصهای گلبولهای قرمز
در صورت عدم دسترسی به کالیبراتورهای استاندارد و لازم است ازخون کامل جهت کالیبراسیون استفاده شود. برای کالیبراسیون باید از خون طبیعی تازه استفاده کرد.
روش تعیین فاکترو کالیبراسیون:
پارامترهای حداقل ۳ نمونه خون کامل طبیعی را با روشهای مرجع دستی اندازه گیری گردد.
حداقل دو بار با سل کانتر اندازه گیری شود.
میانگین هر پارامتر با روش دستی و دستگاهی محاسبه شود.
با استفاده از فرمول زیر فاکتور کالیبراسیون تعیین می گردد. برای افزایش دقت این امر می توان از تعداد نمونه های بیشتری استفاده نمود.
«میانگین روش دستگاهی» را منهای «میانگین روش دستی» نموده، سچس نتیجه را بخش بر «میانگین روش دستگاهی» می گردد. با ضرب حاصل در ۱۰۰، مقدار فاکتور کالیبراسیون به صورت درصد مشخص می گردد.